معناشناسی زمینه و تناوب فعل های مرکب در زبان فارسی

Authors

علی صفری

abstract

در این مقاله با بررسی تناوب موضوعی برخی فعل های مرکب در زبان فارسی نشان می­دهیم چگونه یک توصیف مبتنی بر زمینه­های معنایی می­تواند به پرسش هایی در زمینة رفتار نحوی و ساخت های موضوعی مرتبط با این فعل ها پاسخ دهد. در زبان فارسی تعدادی از فعل های مرکب، می­توانند در تناوب سببی شرکت کنند. این فعل ها دارای گونة سببی و ضد سببی هستند. اما در برخی بافت ها، گونة ضد سببی پذیرفتنی نیست؛ در حالی که گونة سببی پذیرفتنی است. در این مقاله رفتار متفاوت این فعل ها را در بافت های مختلف در چارچوب نظریة «معناشناسی زمینه» (vide. fillmore & atkins, 1992) توضیح داده و نشان می­دهیم این فعل ها با دو زمینة معنایی مرتبط هستند. همچنین با استفاده از مفهوم زمینة معنایی (vide. fillmore & baker, 2010) نشان می­دهیم بر خلاف کریمی دوستان (2005) که معتقد است ساخت موضوعی فعل های مرکب به وسیلة عنصر غیر فعلی تعیین می­شود و نیز برخلاف عقیدة فولی، هارلی و کریمی (2005) که مدعی­اند همکرد و عنصر غیر فعلی در تعیین ساخت موضوعی فعل های مرکب مؤثر هستند، ساخت موضوعی این فعل ها به وسیلة کل ساخت حاوی فعل تعیین می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی دیدگاه باطنی در مورد فعل ساده و فعل مرکب در زبان فارسی

گروهی از دستوریان و زبان‌شناسان براین باورند که فعل مرکب در زبان فارسی وجود ندارد. گروهی دیگر وجود آن را بدیهی دانسته و در مورد گونه‌های آن و شیوه‌های تشخیص آن بحث می‌کنند. بحث‌هایی نیز در مورد اینکه استفاده از کدام یک از این گونه‌های فعلی بهتر است، صورت می‌گیرد. هر کدام ازین صاحب نظران دلائل ویژه خود را اقامه می‌کنند. یکی از دیدگاه‌های شاخص در این زمینه، آرای محمدرضا باطنی است که در این مقاله ...

full text

تناوب سببی در زبان فارسی

در این مقاله تناوب سببی در زبان فارسی مورد بررسی قرار می­گیرد. با بررسی داده­های فارسی نشان داده­ایم فعل‌های ضدسببی در بازنمایی واژگانی خود بر وجود مؤلفه سبب و موضوع خارجی دلالت می­کنند. در ادامه با تحلیل تناوب سببی در چارچوب رویکرد واژگانی- ساختمند نشان داده­ایم تناوب سببی حاصل حضور عبارت زبانی حاوی فعل در دو چارچوب معنایی است که شامل چارچوب سببی و چارچوب ضدسببی می­شود. این دو چارچوب حاصل کانو...

full text

آسیب‌شناسی توصیف فعل مرکب در کتاب‌های دستور زبان فارسی (تعریف و اصطلاحات)

توصیف و بررسی فعل مرکب، بخش گسترده‌ای از پژوهش‌های زبان‌پژوهان (دستورنویسان و زبان‌شناسان) را دربرگرفته است؛ ولی گویا همچنان این موضوع در ابهام است. به‌نظر می‌رسد یکی از عوامل این ابهام، روش به‌کاررفته در پژوهش‌هاست. ازاین‌رو زمینۀ اصلی این بررسی توصیفی-تحلیلی، آسیب‌های پدیدآمده در روش پژوهش دربارۀ فعل مرکب است که در پنج بخش «تعریف، اصطلاحات، مثال‌ها، ملاک‌ها و دلایل» از کتب دستور زبان پژوهیدنی...

full text

بررسی دیدگاه باطنی در مورد فعل ساده و فعل مرکب در زبان فارسی

گروهی از دستوریان و زبان شناسان براین باورند که فعل مرکب در زبان فارسی وجود ندارد. گروهی دیگر وجود آن را بدیهی دانسته و در مورد گونه های آن و شیوه های تشخیص آن بحث می کنند. بحث هایی نیز در مورد اینکه استفاده از کدام یک از این گونه های فعلی بهتر است، صورت می گیرد. هر کدام ازین صاحب نظران دلائل ویژه خود را اقامه می کنند. یکی از دیدگاه های شاخص در این زمینه، آرای محمدرضا باطنی است که در این مقاله ...

full text

استخراج بی‌ناظر ظرفیت فعل در زبان فارسی

Valency is the key concept in dependency grammar. Among all word categories, verbs are the most important categories with a key role in syntax and semantics. Verb is the central role in a sentence and acts as the main semantic component in the dependency grammar. In this paper, after studying several methods for unsupervised discovery of Persian verb valency, the ambiguities are studied. Among ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

volume 6

issue شماره 1 (پیاپی 22) 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023